Danbar'ın sayısı

İnsan var olduğu günden itibaren kendisi gibi olanlarla iletişime girmeye başlamıştır. Bu daha önce fiziksel ihtiyaçtan oluşsa da, sonradan sosyal ihtiyaca dönüşmüştür. Buna dayalı İngiliz antropoloğu Robin Danbar 1992 yılında insanların iletişim kurduğu diğer insanların gerçek sayısı hakkında bir teori oluşturdu. Teoriyi test etmek için ise uzun süre boyunca maymunların kendi aralarındaki "sosyal" ilişkileri inceledi. Danbar insan neokorteksinin ancak "belli" sayıda insan ile "etkin" ilişkiler kurabileceğini ortaya çıkardı. Maymunlar üzerinde yaptığı deneylerde maymunların birebir ilişki kurabilme yeteneklerinin belli sayıdaki türdeşleri ile sınırlı olduğu, bu sayının üzerinde kişisel  ilişkiler kurmadıklarını gözlemlemiştir. bu kalıbın ise maymun beynindeki neokorteks bölgesinin kapasitesiyle alakalı olduğunu iddia etmiştir.

Robin Danbar tarafından ileri sürülen bu rakam bir insanın kaliteli ilişki kurabileceği insanların sayısıdır. Şöyle bir soru sorabilirsiniz: günümüzde teknoloji ve internetin hızlı gelişimi insanların Facebook, Twitter, Instagram gibi sosyal medya hesaplarında 1000-lerle arkadaşının olmasını sağlar, peki bu durumda nasıl oluyor?

İnsan ne kadar teknoloji ile yakın olsa, hayatının her alanında onu kullansa da, insan yine de insandır. Danbar'ın dediklerini temel alarak birkaç bilim adamı 2011 yılında Twitter üzerinden araştırma yaptılar. 4 yıl süren bu çalışmanın sonuçlarına göre, 100.000 veya 1.000.000 takibçisi olsa da, insan en fazla 150 insanla anlamlı iletişim kurabilir.

Aynı rakam iş dünyası için de geçerlidir. Araştırmalara göre, 150 kişiye kadar insanın çalıştığı şirketlerde hem karşılıklı ilişkiler, hem de verimlilik yüksek seviyede olur.

150 kişinin az olduğunu düşünebilirsiniz. Ancak enerjinizin hacmini ve zamanınızı dikkate alırsanız, bunun nedenini anlayacaksınız. Danbar'ın teorisine göre, iletişimde olduğunuz insanları aşağıdaki 4 gruba bölmek mümkündür:

1. Sevdiğiniz, ancak sık sık iletişim kurmadığınız insanlar;

2. Sevdiğiniz ve sık sık iletişim kurduğunuz insanlar;

3. Sevmediğiniz ve sık sık iletişim kurmadığınız insanlar;

4. Sevmediğiniz, ancak iletişim kurmaya mecbur olduğunuz insanlar.

Bu teoriye göre, eğer yeni bir insanla tanışıp, onunla devamlı iletişim kurursak, o zaman önceleri tanıdığımız insanlardan biri ile ilişkilerimiz otomatik olarak kesiliyor. Yani, yeni gelen birey uzun süredir iletişim kurmadığımız bir insanın yerini alıyor.

Danbar sayımız olan ortalama 150 kişiyi son 200 bin yıldır benzer yapıda olan kendimizle pek aşamıyoruz. Bu nedenle şehir yaşamında komşumuzun adını bile bilmiyoruz. Bazı bilim adamları bu sayının 230`a kadar artabileceğini söylese de, bu nadiren kendini gösterir. Çünkü beynimizdeki neokorteksin hacmi bu kadar insan hakkında bilgiyi bir ara düzenleyemiyor. Bu da beynin diğer alanlarını etkiliyor. Bu açıdan, insan beyni kendi kendini düzenlemektedir.

Genel olarak, önemli olan çok sayıda insanla iletişim kurmak değil, az olsa da, anlamlı iletişim kurabilmek. Hani derler ya, 10 adet 10 kuruş da 1 lira eder, iki adet 50 kuruş da.