Dünyayı değiştiren bilim adamları
Tarih boyunca pek çok bilim adamı ve birey, tarihin ve genel olarak hayatın gidişatını buluş ve keşifleriyle değiştirmiştir. Bu buluşlar veya keşifler bir şekilde bugünkü hayatımızı şekillendirdi. Aşağıda bu bilim insanlarının faaliyetleri ve bu faaliyetlerin neden olduğu radikal değişikliklerden sözedilmektedir.
Ayrıca www.readit.az adresini ziyaret ederek Yaşar Ateşoğlu'nun "Her şeye rağmen başaranlar" ve Ali Çimen'in "Tarihi Değiştiren Liderler" kitaplarının kısa içeriğini elde edebilir, modern günümüzü etkileyen insanların yaşamları ve faaliyetleri hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
Fritz Haber
Bu Alman kimyager tüm dünyaya yiyecek tedarikinde yardımcı olmakla birlikte, aynı zamanda ilk kimyasal silahı yaratmıştır. Bu nedenle, çoğu zamna "kimyasal savaşın babası" olarak anılır. Gerçek şu ki, Haber insanlık tarihinde en fazla hayat kurtaran kişidir, ancak bu onları öldürmek için yeni yollar ararken yanlışlıkla oldu.
Fritz Haber Prusya'da 1868 yılında Yahudi olarak doğdu. Fakat tüm hayatı boyunca katı bir Alman milliyetçisi gibi davrandı. Üniversitede kimya eğitimi group mezun olduktan sonra doktora tezini savundu. 1930'da Hitler'in iktidara gelmesiyle birlikte, Yahudi geçmişi nedeniyle ülkeyi terk etti ve 1934'te İsviçre'de öldü.
Bilim adamının ana faaliyeti, azotun tespit edilmesine olanak sağlayan keşifle ilişkindir. Onun buluşu azotun amonyaka dönüştürülmesini sağladı. Haber`den önce, bilim adamları amonyak üretemiyordu. Bununla birlikte, Haber`in icadı bu sorunu kökünden çözdü. Aslında, bu noktada, Haber`in amacı dünyadaki açlık sorununu iyileştirmek değildi. O, savaş için toksik gazlar yaratmaya çalışıyordu. Çünkü amonyak patlayıcıların ana unsurlarından biriydi.
Savaş sırasında zehirli gazların kullanılması sayesinde elde edilen başarı, bilim adamının rütbesinin yükselmesine yol açtı ve o, Birinci Dünya Savaşı sırasında Alman "Zehirli Gaz Savaşı" bölümünün başına atandı. Bu dönemden sonra Haber gaz bombaları ve hardal gazını icat etti. 1918'de dünyadaki açlık krizine sağladığı faydalardan dolayı Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldü.
Joseph Lister
Joseph Lister, modern hijyenik ameliyatın temelini atan İngiliz cerrahtır. Joseph, o sırada pek çok hastanın ameliyat sırasında kaptığı bakteriler yüzünden hayatını kaybettiğini düşünmeğe başladı. Onun bu fikrine, 1865 yılında Louis Pasteur tarafından yazılan "Mikrobik Hastalıklar" adlı makalesinden etkilenmiştir. Bunu takiben, Joseph tüm cerrahi ekipmanların antiseptik ilaçlarla temizlendiği bir ameliyat gerçekleştirdi. Bu yöntem, mikropların yaraya girmesini engelliyordu. Lister, doktorların operasyon sırasında kullandıkları hijyenik önlük, gazlı bez ve fenollerin de yaygınlaşmasını sağladı. Cerrah, bu yolla çalıştığı hastanede dört yıl içerisinde mikroplar yüzünden ölüm oranını %15`e kadar düşürdü. Joseph Lister "Antiseptik tıbbın kurucusu" olarak bilinir.
Leo Szilard
Avusturya-Macaristan asıllı fizik, Leo Szilard II. Dünya Savaşı sırasında Japonya'ya atılan atom bombalarını tasarlayan ve planlayan Manhattan Proje`sinin yöneticilerinden biridir. Buna rağmen, bu faaliyetin sonuçlarını önceden gördü ve onu durdurmaya çalıştı. Szilard önce Budapeşte Teknik Üniversitesine girdi, ancak daha sonra Macaristan'daki olaylar yüzünden Berlin Teknik Üniversitesi'ne gitti. Max Plank ve Albert Einstein gibi ünlü bilim adamlarından ders aldı ve daha sonra doktora tezini savundu.
1933'te bir nükleer reaksiyon geliştirdi ve Enrico Fermi ile birlikte nükleer reaktör fikrinin patentini aldı. 1939 yılının sonlarında, Albert Einstein`e, nükleer reaksiyon denklemleri konusundaki bir çözümü temyize götürdü. Bu talebte Einstein`den Manhattan Proje`sinin uygulanmasına onay vermesi istendi. Uzun tereddütlerden sonra Einstein'ın bu talebi imzalaması atom bombasının hazırlanmasına neden oldu.
Bunlara ek olarak Szilard, elektronik mikroskop, doğrusal katalizör ve siklotronu geliştirmesine rağmen onların hiçbirini hazırlayamadı. Bu nedenle, çoğu zaman onun buluşları başkalarının adına çıkarılmıştır. Szilard icatları için Nobel Ödülü alamasa da onun buluşlarını kullananların bazıları bu ödülü elde etti.
John Bardeen
John Bardeen, fizik alanında iki kez Nobel alan ilk bilim insanıydı. 1990 yılında "Life" dergisi tarafından "Yüzyılın En Etkili 100 Amerikalısı" listesine dahil edildi. Bardeen`e ilk Nobel`i (1956) kazandıran buluşu William Shockley ve Walter Houser Brattain ile birlikte geliştirdiği bir transistördü. Bu buluş, elektronik alanında devrim yaratmıştır. Bu transistörler sayesinde, günümüzde bilgisayarları, telefonları ve diğer elektronik cihazları kolayca kullanabiliyoruz. Daha sonra 1972'de Leon Neil Cooper ve John Robert Schrieffer ile birlikte süperiletkenlik kuramı için ikinci kez Nobel Fizik ödülüne layık görüldü. Bu teori, nükleer manyetik rezonans spektroskopisi (NMR) ve manyetik rezonans görüntüleme (MRI) için kullanılmıştır.
Bardeen`e, Manhattan Projesine katılmak teklif edilse de, o, bu teklifi reddetmiştir.
Edward Jenner
İngiliz doktor ve bilim adamı Edward Jenner, çiçek aşısını bulmuşdur. Kendisi “İmmünolojinin babası” olarak kabul edilir. Edward Jenner, 2002'de BBC tarafından "100 Büyük Britanyalı" listesine dahil edilmiştir.
1749 yılında İngiltere'nin Berkeley kentinde doğan Jenner kariyerine 14 yaşında bir cerrahın yanında yardımcı olarak çalışarak başlamıştır. Daha sonra Londra'daki Tıp Fakültesi'nde okumuştur.
Jenner 1775 yılından itibaren çiçek hastalığına karşı bir aşı geliştirmeye başladı ve elde ettiği sonuçları hasta çocuklara uyguladı. Tedavi sonrasında olumlu sonuçlar alması, bu aşının tüm hastalar için kullanılmasına neden olmuştur. Dünyaya yayılan bu aşı sayesinde Jenner, binlerce ve hatta milyonlarca can kurtararak İngiltere`nin Onursal Vatandaşı unvanını aldı. Çiçek hastalığı, Dünya Sağlık Örgütü tarafından 1979'da tedavi olunan hastalıklar listesine dahil edildi.