Çıplak Ekonomi

Readit.az sitesi kısa süre önce daha bir etkileyici ve ufuk açıcı kitabın kısa içeriğini kütüphanesine ekledi. Bu kitap Charles Wheelan tarafından yazılan “Çıplak Ekonomi” kitabıdır. Bu yazımızda kitabın konusuyla sizi kısaca tanıştırmak istiyoruz.

“Çıplak Ekonomi”, ekonominin her yönünün diğerini nasıl etkilediğini açıklayan birçok konuya ayrılmıştır. Wheelan, devletin piyasalara müdahale etmemesi gerektiğini düşünüyor. Yazar okuyucuya Bill Gates gibi insanların neden zengin olduklarını ve nasıl daha zengin olmaya devam ettiklerini anlatıyor, Federal Rezerv'in nasıl çalıştığını ve neden gerekli olduğunu açıklıyor. Kitabın en önemli özelliklerinden biri burada fazla matematik veya grafiklerin yer almamasıdır; o herkesin anlayabileceği net, öz ve anlaşılabilir bir dilde yazılmıştır.

Kitabın başlangıcında, Wheelan, serbest piyasa ekonomisinden bahsediyor. Serbest piyasa ekonomisi, insanların kendi çıkarları için hareket ettikleri, böylece toplumun üyelerinin çoğunluğu için yaşam standardının yükseldiği bir ekonomidir. Yazarın araştırdığı temel kavramlar, maliyetleri düşürmenin, talebi arttıracağı iddiasını ve bu kârların, büyük işlere ilham veren, dolayısıyla toplumun yaşam kalitesini artıran yeniliklere yol açan bir teşvik olduğunu ifade etmektedir.

Teşvikler ekonomide önemli bir bileşendir. İnsanlar işlerinden faydalandıklarında daha çok çalışırlar. Aynı şekilde, işçiler kişisel teşvikler tarafından yönlendirilmediğinde, verimlilik zarar görür. Örneğin, devlet destekli işletmeler performansın doğrudan kişisel faydaya bağlı olmadığı sistemlerdir. Teşvikleri doğru kullanmayı öğrenmek, ekonomi çalışmasının amaçları arasındadır.

Wheelan, “dışsallık” (özel maliyet ile bazı davranışların sosyal maliyeti arasındaki boşluk) terimiyle tanımlanan, durumu da inceler. Büyük bir boşluk olduğunda, bireyler başkalarını daha iyi şeyler yapmak için teşvik ederler. Hükümetler, dışsallığa neden olan faaliyetleri, onu yasaklamak yerine davranışı vergilendirerek kontrol edebilirler. Bazı seviyelerde, tüm piyasa aktiviteleri bir çeşit dışsallığa sahiptir.

Mal ve hizmetlere ilişkin olarak, özel sektörün ihtiyaç duyduğu mal ve hizmetleri başarılı bir şekilde sağlayamayacağına dair güçlü belirtiler olması durumunda hükümetin münhasır sağlayıcı olamaması tercih edilir. Hükümet tarafından yönetilen endüstriler, serbest rekabetin sağladığı avantajlardan yoksun ve vatandaşların zararınadır. Hükümetin ekonomik büyümeyi baskılayabileceği diğer bir önemli yöntem de vergilendirmedir.

Ekonomik sermayenin ötesinde, insan sermayesi ekonomiyi anlamada önemli bir bileşendir. İnsan sermayesi, kişilik özellikleri, yaratıcı beceriler, eğitim, deneyim ve diğer bireysel beceriler de dahil olmak üzere, bireyin becerilerinin toplamıdır. İş piyasasında, bazı beceri ve yetenekler diğerlerinden daha fazla talep görmektedir. Bir bireyin sahip olduğu beceriler ne kadar az yaygınsa, o kişiye daha fazla ilgi duyulacaktır. İnsan sermayesi, şaşırtıcı bir şekilde doğrudan üretkenliğe bağlıdır. Artan verimlilik, artan zenginliklere dönüşür. Amerika, Wheelan'a göre zengindir, çünkü Amerikalılar üretkendir.

Kitap ticaret ve küreselleşme gibi konulara da değiniyor. Ticaret, modern ekonomiler için vazgeçilmezdir. Bir pazardaki insanlar üretemez, ya da başkalarının üretmesine izin vermezse, o zaman ekonomi çöker. Bireylerin çabalarını en iyi yaptıkları şeylere yoğunlaştırması onların daha yüksek bir yaşam standardına katkıda bulunmasına izin verir. Yazara göre, fakir ülkeler, yeterince üretken olmadıkları için bu durumdalar.

Çıplak Ekonomi, ekonominin işleyişinin daha iyi ve daha eğlenceli bir açıklayan önemli bir kitaptır. Okuyucular, kapitalizmin yararlarını ve kusurlarını, gelişmiş ülkelerdeki rolünü öğrenecekler.