Qul necə idarə olunur?

Qulların idarə edilməsi ilə tabeçilikdə olan işçilərin idarə edilməsi arasında çox da böyük fərqi yoxdur – Bunu Jerri Toner öz kitabının təqdimatında söyləmişdi. «Qul necə idarə olunur» (How to manage slaves) kitabının müəllifi kitabında Markus Sidonis Falksın adından düzgün qul seçmək qaydaları və onlardan maksimum istifadə üsullarından danışır.

Sual: Qulları seçmək qaydaları, onları idarə etmək müasir dövrdə bizə nə verə bilər ki?

Əlbəttə düşüncəniz hardasa yanlış deyil. Ancaq diqqətlə analiz etsək, görərik ki,  bu iki məsələ arasında oxşarlıq çoxdur. Qədim qul sahibləri öz qullarından istifadə etdikləri kimi şirkət sahibləri də öz əməkdaşlarının əməyindən maksimum istifadə etməyə çalışırlar. Markus Sidonis Falks qədim “menecerlər” üçün qulları effektiv idarəetmə üsulları, evdə və plantasiyalarda nizam-intizamı qorumaq barəsində məsləhətlər verir.

www.readit.az kitabın bəzi məqamları ilə müasir dövrdəki idarəetmə prinsipləri arasındaki münasibəti müqayisələrlə sizlərin nəzərinə çatdırır.

Eyni milliyyətdən olan (və ya eyni yerdən olan) çoxlu qul almaq məsləhət deyil. 

Qul sahibi eyni millət və ya ənənəyə sahib olan bir neçə qul almadığından əmin olmalıdır. Çünki, qul sahiblərinin fikirlərinə görə bu qullar iş əsnasında rahatlamağa və bir-birləri ilə danışmağa daha çox meyilli olurlar.

Müasir dövrdə bu necə baş verir? Əgər bir şirkətdə qohumluq əlaqəsi olan bir qrup əməkdaş çalışırsa, onlar bir yerdə olduqda özlərini daha rahat hiss edir, birinin səhvini digəri gizlədir və ya ümumiyyətlə işi özləri istədiyi şəkildə görürlər. Əgər sizin işlədiyiniz şirkətdə belə qrup insan varsa, onların iş fəaliyyətini dəyərləndirin. Bir çox hallarda özünüz də əmin olacaqsınız ki, bu əməkdaşların effektivliyi digərlərindən qat-qat aşağıdır.

Seçim zamanı qulların ancaq bacarıqlarına deyil, həmçinin xarakterinə də diqqət yetirin.

Qul seçimi zamanı onun xarakterinə də xüsusi diqqət yetirilməlidir. Sizə elə gəlmir ki, bu qul iradəsiz, qərarsız və ya sözlərinə diqqət etməyən, yaxud bir az «qırmızı» insandır? İş üçün bu xüsusiyyətlərin olmadığı qullar daha uyğundur. Belə ki, sakit və qərarsız olanlar iş vaxtı aktiv olmayacaqlar, digərlərini isə idarə etmək çətindir.

Müasir dövrdə kadr seçimi zamanı işçinin İQ-dən çox onun emosional zəkasına xüsusi önəm verilməlidir. Bu barədə ən yaxşı kitab Daniel Qolemanın «Emosional Zəka - Niyə IQ-dən daha vacibdir?» kitabıdır.

Uzun müddətli hədəflər.

Romalılar elə düşünürdülər ki, qulların istədiyi “azadlıq” sayəsində, onları daha yaxşı işləməyə məcbur edə bilərlər. Beləliklə, qullara yaxşı işləyəcəkləri halda azad ediləcəkləri deyilirdi. Bu hər hansı formada sahibinin istəklərini yerinə yetirmədiyi təqdirdə qula qarşı istifadə edilə bilən bir qamçı rolunu oynayırdı. Bu məsələ kitabda aşağıdakı formada izah edilir: “Ümid əzabı yüngülləşdirir; Ümidsizlik isə insanı dəhşətli əməllərə itələyə bilər.”

Müasir dövrdə kadrların inkişaf proqramı olan şirkətlərdə işçilər daha loyal ola bilirlər. Şirkət onları bu yolla daha effektiv işləməyə sövq edə bilər. Beləliklə, işçi çalışacaq ki, işini qüsursuz görsün, çünki, kiçik bir səhv ucbatından kadr proqramında olan maddi və ya qeyri-maddi motivasiyanı əldən verə bilər.

Əziz oxucular, yuxarıda çəkdiyimiz nümunələrdən də aydın olur ki, biz hələ quldarlıq dövründən bir o qədər də uzaqlaşmamışıq. Sadəcə idarəetmənin forması dəyişib. Odur ki, bu möhtəşəm kitabın qısa məzmunundan yararlanmağı unutmayın. => Indi Oxu

Qeyd olunmalıdır ki, Free The Slaves təşkilatının hesabatına görə müasir dövrdə belə 27 milyon insan məvacibsiz, qorxu və şiddət altında çalışır.