Biznes modeli necə yaradılır?

www.readit.az saytı sizi bir-birindən maraqlı kitab və mövzularla tanış etməyə davam edir. Bu dəfəki məqaləmizin mövzusu “Biznes modelinin yaradılması” haqqındadır. Mövzu ilə bağlı ən məhşur və praktik kitablardan biri olan Aleksandr Ostervalder və İv Piqneur tərəfindən yazılmış “Biznes model quruculuğu” kitabıdır.

45 ölkədən 470 “Business Model Canvas” istifadəçisi tərəfindən ortaq şəkildə hazırlanan bu kitab güclü strateji fikir və vasitələri istifadə etməklə, əyani, 4 rəngli bir dizayna sahibdir və bu onların şirkətinizə tətbiqini asanlaşdırır. Bu üsul qabaqcıl biznes nəzəriyyəçilərinin ideyalarına əsaslanan ən məşhur Biznes Modellerini izah edir və onları öz şirkətiniz üçün tədbiq etməyinizə imkan verir. Bu kitab sayəsində dəyişən biznes modellərini sistemli şəkildə necə anlamağı, yaratmağı və tətbiq etməyi öyrənəcəksiniz, yaxud da köhnə modelləri analiz edib yeniləyə biləcəksiniz. Şirkətiniz mövcud olduğu müddət ərzində müştərilərinizi, dağıtım kanallarınızı, biznes partnyorlarınızı, gəlir axınlarını, xərclərinizi və əsas dəyər yaradan təkliflərinizi daha yaxşı anlayacaqsınız.

Bu kitab sizə iş modellərinin təbiətini daha yaxşı anlamaqda kömək edəcək. O eyni zamanda, ənənəvi modelləri və onların dinamikasını, innovativ tərəflərini, modelinizi gərgin rəqabət mühitində necə qoruyub saxlayacağınızı və öz şirkətinizin biznes modelinin yenidən dizaynını necə idarə edəcəyinizi öyrədir.

Hər hansı bir biznes modeli şirkətin yaradılması, inkişaf etdirilməsi və müvəffəqiyyətinin əsas prinsiplərinin təyin edilməsindən ibarətdir. Bütün tərəflərin mövcud biznes modelini müzakirə etməsi və yenilərini tətbiq edə bilməsi üçün “biznes modeli”ni, onun əsas komponentlərini anlamaq lazımdır. Ancaq burada ən vacib məsələ “eyni dildə” danışmaq, yəni müzakirə edilən kateqoriyaların hər birinin dəyərini anlamaqdır. Biznes modeli şablonu bir biznes modelinin müəyyənləşdirilməsi, təqdimatı, analizi və istifadəsinin ən məşhur dilidir.

İstənilən şirkətin ilk elementi müştərilərdir. Müştərilərin ehtiyaclarını daha yaxşı qarşılamaq üçün onları ehtiyaclarına, davranış xüsusiyyətlərinə və ya digər xüsusiyyətlərə görə qruplara ayırmaq lazımdır. Şirkət belə bir qrupun yalnız birini və ya bir neçəsini əhatə edən bir biznes modeli hazırlaya bilər. Bir şirkət müştərilərin müəyyən bir hissəsini seçərək təmin etməli olduğu əsas ehtiyacları müəyyənləşdirə bilər.

Kitabda həmçinin, dəyər təklifi anlayışından da bəhs edilir. Dəyər təklifi müştərinin məhsulunuzu seçmə səbəbidir – yəni, məhsulu onlar üçün lazımlı hala gətirən xüsusiyyət və üstünlüklərdir. Əslində, bu müştərilərin pullarını xərclədikləri şeydir. Bu xüsusiyyətlər kəmiyyət və ya keyfiyyət xarakteri daşıya bilər. Kitabın müəllifləri həmin xüsusiyyətlərin bir neçəsindən bəhs edir.

Ümumilikdə götürdükdə qeyd etmək lazımdır ki, kitab Google, IBM və Erikson kimi dünyanın ən böyük şirkətləri tərəfindən tətbiq olunan orijinal bir biznes modeli analizi və inkişaf anlayışı təklif edir. Kitabı oxumaqla öz şirkətinizə və ya müəssisənizə uyğun biznes modelini necə formalaşdıracağınızı öyrənə bilərsiniz. Əgər sizin şirkət yeni reallığa adaptasiya olmaq istəyirsə, ancaq rəqiblərdən önə çıxaracaq strategiyası yoxdursa, “Biznes model quruculuğu” kitabını mütləq oxumalısınız. Qeyd olunan kitabın qısa məzmununu saytımızdan 4 dildə əldə etməklə oxuya bilərsiniz.